PHONG TỤC CÚNG XÓM - NÉT VĂN HÓA GẮN KẾT CỘNG ĐỒNG

Nét xưa còn lưu giữ: Nguồn gốc phong tục cúng xóm

Phong tục cúng xóm (có nơi còn gọi là cúng làng, cúng đầu năm, cúng Kỳ Yên…) là một nghi lễ truyền thống của người dân nhiều vùng quê Việt Nam. Tại Đông Hà, Quảng Trị – nơi từng trải qua nhiều biến cố lịch sử và thiên tai khắc nghiệt – cúng xóm được xem là một hình thức tâm linh có từ lâu đời, mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian và tín ngưỡng bản địa.

Theo các bậc cao niên tại phường Đông Lễ, Đông Giang và các khu dân cư lâu đời ở Đông Hà, tục lệ này bắt nguồn từ quan niệm “đất có thổ công, sông có hà bá”, mỗi vùng đất đều có vị thần linh cai quản. Người dân tổ chức lễ cúng đầu năm để tạ ơn thần linh đã phù hộ trong năm cũ, cầu mong sự an lành cho năm mới.

Từ thời khai hoang lập ấp, khi các dòng họ từ nhiều nơi về lập cư tại Đông Hà, họ đã mang theo những phong tục của quê hương và hòa quyện với tín ngưỡng bản địa. Trải qua hàng trăm năm, cúng xóm trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây...

Hồn cốt làng quê: Ý nghĩa thiêng liêng của lễ cúng xóm

Cúng xóm không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng mà còn là sợi dây vô hình kết nối tình làng nghĩa xóm. Trong nhịp sống hiện đại hóa nhanh chóng, khi mà các mối quan hệ cộng đồng dần trở nên lỏng lẻo, thì phong tục này càng có giá trị nhân văn sâu sắc.

Không chỉ dừng lại ở khía cạnh tâm linh, cúng xóm còn là dịp hội tụ của cả cộng đồng. Các gia đình dù bận rộn cũng đều thu xếp tham gia, người đi làm ăn xa cũng cố gắng trở về. Trẻ nhỏ được dạy về cội nguồn, người lớn thì có cơ hội gặp gỡ, hàn huyên...